پر کردن دندان کودکان یکی از پرکاربردترین روش‌های ترمیم دندان است. پرکردن دندان‌ها هم بر روی دندان‌های شیری و هم بر روی دندان‌های دائمی کودکان قابل انجام است. دندان‌های کودکان ممکن است به دلایل مختلفی به پر کردن نیاز داشته باشد ، مانند پوسیدگی و خرابی دندان ، شکستگی دندان ، عدم رشد صحیح و بی‌نظمی دندان‌ها، بعد از پروسه‌ی عصب‌کشی دندان و یا برای ترمیم دندان‌هایی که دچار تغییر رنگ شدید شده اند.
متخصص دندانپزشک کودکان در یزد، در طی جلسه‌ی معاینه، برای آشکار کردن پلاک‌های دندانی و نقاط پوسیدگی دندان‌ها از تصاویر رادیوگرافی استفاده می‌کنند و توسط آینه و سوند معاینه ، تمامی دندان‌ها را تک به تک مورد بررسی قرار می‌دهند. در صورتی که میزان پوسیدگی دندان خیلی پیشرفته و شدید نباشد، می‌توان آن را با پر کردن ترمیم نمود و در غیر این صورت ، دندان‌ها احتمالا نیاز به درمان عصب‌کشی خواهند داشت.
انواع مواد پرکننده دندان شیری
پرکردن و ترمیم دندان کودکان را می‌توان به چهار روش انجام داد :
- پرکردن دندان با آمالگام ( مواد نقره‌ای رنگ )
- پرکردن دندان‌ها با مواد کامپوزیتی ( پرکردن با مواد سفید رنگ )
- پر کردن با مواد براق رنگی
- گذاشتن روکش استیل یا زیرگونیا ( همرنگ دندان )
انتخاب نوع ترمیم به استحکام ساختار باقی مانده دندان، همکاری کودک و میزان پوسیدگی بستگی دارد.
1- پر کردن با آمالگام (مواد نقره‌ای رنگ)
آمالگام ترکیبی از عناصر مختلف از جمله نقره است. از مواد آمالگام به خصوص برای پر کردن دندان‌های آسیاب در عقب دهان استفاده می‌شود. این دندان‌ها عملا نسبت به پوسیدگی و خراب شدن مستعد هستند چرا که دچار ساییدگی و یا شکستگی (بر اثر جویدن یا گاز زدن غذای سخت) می‌شوند.
در دو مورد است که استفاده از آمالگام برای پر کردن دندان‌ها ارجحیت دارد: زمانی که پوسیدگی دندان در دندان‌های عقبی ایجاد شده است و دوم زمانی که پوسیدگی دندان بسیار وسیع است و چند دندان را درگیر کرده است.
مزایا
- در ترمیم دندان‌ها، مهم‌ترین مزیت آمالگام بر سایر مواد این است که آمالگام بسیار قوی است و استحکام بالایی دارد.
- پر کردن دندان با آمالگام زمان کمتری وقت می‌برد.
- این مواد بسیار ارزان تر هستند.
معایب
- یکی از نگرانی‌هایی که در مورد آمالگام وجود دارد این است که ماده‌ی جیوه‌ی موجود در آن به دندان آسیب بزند و عوارض جانبی ناخوشایندی را ایجاد کند.
- برای پر کردن دندان کودکان با آمالگام لازم است که میزان بیشتری از بافت سالم دندان تراشیده شود تا بتوان ماده‌ی آمالگام را در داخل دندان قرار داد. این کار بدین منظور انجام می‌شود که دندانپزشک کودکان اطمینان حاصل کند که مواد قرار گرفته در دندان کاملا در جای خود محکم هستند و در برابر ساییدگی و استفاده‌ی مکرر از دندان مقاوم هستند.
2- پرکردن دندان با کامپوزیت (مواد سفید رنگ)
مواد سفید رنگی که برای پر کردن و ترمیم دندان کودکان به کار می‌روند، اغلب با نام کامپوزیت رزینی نامیده می‌شوند. این مواد شبیه به کوارتز (مخلوطی از پودر شیشه‌ای و رزین پلاستیکی) هستند و رنگ آنها بسیار شبیه به رنگ طبیعی دندان است. این مواد در برابر نور آبی بسیار سفت و محکم می‌شوند.
مزایا
- این مواد برای پرکردن دندان بسیار زیباتر و جذاب‌تر هستند چرا که رنگ آنها بسیار شبیه به رنگ دندان است.
- برای پر کردن دندان با مواد کامپوزیتی در کرج ، نیاز نیست که مقدار زیادی از دندان تراشیده شود و بنابراین آماده کردن دندان برای ترمیم کمتر طول می‌کشد.
- با استفاده از مواد کامپوزیتی می‌توان هر شکاف بسیار ریز یا کوچک روی دندان را هم پوشش داد و بدین ترتیب از گسترش پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری کرد.
معایب
- مواد کامپوزیتی نسبت به مواد نقره‌ای رنگ معمول گرانتر هستند.
- در صورتی که محل پوسیدگی دندان، جایی بین دندان‌های کودک شما باشد، احتمال آن که پوسیدگی دندان دوباره بازگردد، زیاد است. بنابراین لازم است که پرکردگی دندان بعد از مدتی تعویض شود که این موضوع هزینه پرکردن دندان را همچنان بیشتر می‌کند.
3- پر کردن با مواد براق رنگی
آیا کودک شما از مراجعه به دندانپزشک اطفال و ترمیم دندان خود واهمه دارد؟ در این صورت می‌توان با استفاده از مواد جدید پرکردن دندان که رنگی هستند، کاری کرد که مراجعه‌ی کودک به دندانپزشک برای او بسیار سرگرم‌کننده‌تر باشد. این مواد دارای ۷ رنگ براق متفاوت هستند که کودکان شیفته‌ی آن می‌شوند.
در صورتی که شما کودک را در انتخاب رنگ مواد پرکردن دندان درگیر کنید و از او بخواهید که رنگ مورد علاقه‌ی خود را انتخاب کند، این کار باعث می‌شود دلهره‌ی او کمتر شود و ترس خود را فراموش کند و از پروسه‌ی درمان پر کردن و ترمیم دندان کودکان بیشتر لذت ببرد.
البته باید در نظر داشت که اینگونه مواد تنها در شرایط خاصی قابل استفاده هستند، که با مشورت با پزشک می توان از این موارد آگاه شد.
4- روکش استیل یا همرنگ دندان (زیرکونیا)
روکش استیل انتخاب اصلی دندانپزشک کودکان است. از این روکش در مواردی که دندان کودک عصب کشی شده و یا بیش از یک سطح دندان پوسیدگی دارد، استفاده می‌شود.
مستحکم ترین نوع ترمیم دندان کودکان است و به ندرت مشکل تشدید پوسیدگی دندان‌های مجاور دندان روکش شده رخ می‌دهد.
بیشتر بخوانید
مزایا
پرکردن دندان با مواد آرام‌بخش برای کودکانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که سن پایین‌تری دارند و در هنگام انجام درمان به دندانپزشک توجهی ندارند و نمی‌توانند مدت زمان زیادی را روی یونیت دندانپزشکی بمانند. این پر کردگی‌ها تا حدی دوام دارند و به کودک کمک می‌کنند که بهداشت دهان خود را به خوبی حفظ کنند.
لازم است که کودک به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کند تا دندانپزشک وضعیت دندان‌ها را چک کند و مطمئن شود که پرکردگی دندان‌ها هنوز سالم هستند و در جای خود قرار دارند.
مزایای پر کردن دندان شیری
پرکردن دندان با مواد آرام‌بخش برای کودکانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که سن پایین‌تری دارند و در هنگام انجام درمان به دندانپزشک توجهی ندارند و نمی‌توانند مدت زمان زیادی را روی یونیت دندانپزشکی بمانند. این پر کردگی‌ها تا حدی دوام دارند و به کودک کمک می‌کنند که بهداشت دهان خود را به خوبی حفظ کنند.
لازم است که کودک به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کند تا دندانپزشک وضعیت دندان‌ها را چک کند و مطمئن شود که پرکردگی دندان‌ها هنوز سالم هستند و در جای خود قرار دارند.
مراحل پر کردن دندان شیری کودکان
1- آماده کردن کودک
پیش از انجام روش پر کردن دندان، کودکان را آماده می‌کنند تا در یونیت دندانپزشکی احساس راحتی کنند. ممکن است گاز نیتروژن برای آنها استفاده شود، که این کار به سن و میزان استرس کودک بستگی دارد. گاز نیتروژن صددرصد ایمنی برای کودک دارد. این روش، شکل خفیفی از بیهوشی یا سدیشن است که به آنها کمک می‌کند تا ترسی نداشته باشند و در طول درمان راحت باشند. با روش گاز نیتروژن، کودک احساس راحتی دارد اما هوشیار است. البته استفاده از این روش در کشور ایران کماکان با محدودیت همراه است.
2- معاینه دندانپزشکی
در طی معاینه دندانپزشکی، متخصص دندانپزشک ممکن است پوسیدگی دندان کودکان را مشخص کند. تهیه عکس رادیوگرافی دندان می‌تواند به مشخص ساختن نواحی پوسیده کمک کند.
3- بیحسی
ممکن است متخصص دندانپزشک از بیحسی موضعی برای بی حس کردن دندانی که قرار است ترمیم کند، استفاده خواهد کرد. ماده بیحسی از طریق یک آمپول به دندان وارد می‌شود، بنابراین دندانپزشک یک ژل بی حس کننده را روی لثه‌ها می‌زند تا هنگام وارد کردن آمپول، دردی کمتری احساس شود.
4- برداشت پوسیدگی دندان
هرگاه دندان بی حس شد، دندانپزشک پوسیدگی دندان کودکتان را با یک ابزار تراش ( توربین و فرز ) برمی‌دارد. دستیار دندانپزشک بوسیله یک ابزار مکشی آب و هر گونه چرک و آلودگی را خارج می‌کند تا دندان در طول مدت ترمیم تمیز و خشک بماند، و از این‌رو کودکتان احساس راحتی خواهد کرد.
5- پر کردن
هرگاه پوسیدگی برداشته شد، دندانپزشک حفره باقی مانده را با یک ماده پرکننده‌ای مثل آمالگام (نقره‌ای) یا کامپوزیت (همرنگ دندان) پر می‌کند. بعد از قرارگیری ماده پرکننده، دندانپزشک از کودک می‌خواهد تا دندان‌ها را روی هم قرار دهد تا مطمئن شود که همه چیزی به خوبی انجام گرفته است.
پس از یک شستشوی سریع، مراحل ترمیم کامل می شود. تکمیل این مراحل معمولا بیش از نیم ساعت طول نمی‌کشد.
مراقبت‌های لازم بعد از درمان پر کردن کودکان
بعد از آنکه دندان کودک شما پر شد، ممکن است کمی احساس ناراحتی کند. این ناراحتی احتمالا ناشی از تحریک شدن پالپ دندان یا یک بافت لثه‌ای واقع در نزدیکی دندان می‌باشد. برای اکثر کودکان، این درد و ناراحتی باید در طی یک یا دو روز کاهش یابد. این درد را می‌توان با مصرف ایبوپروفن تسکین داد. اگر درد بعد از چند روز کاهش نیابد، توصیه می‌شود که با دندانپزشکی که کار ترمیم دندان شیری را انجام داده است تماس بگیرید.
همچنین به دلیل بیحسی موضعی که در حین انجام روش استفاده شد، دندان کودک و ناحیه اطراف آن برای چندین ساعت بعد از درمان بی حس خواهد بود. این امر ممکن است مشکلاتی را بوجود آورد، اگر کودک با آن قسمت بی حس شده نوشیدنی یا غذایی را بمکد، گاز بزند یا بجود متعاقبا دچار آسیب می‌شود.
باید مراقب کودک باشید تا وقتی که بیحسی کاملا از بین نرفته است، از گاز زدن و جویدن با ناحیه بی‌حس شده خودداری کند. برای جلوگیری از آسیب بیشتر در حین بیحسی، به کودکتان تنها غذاهای نرم بدهید تا از گاز زدن ناگهانی لپ و لب ها جلوگیری شود. هرگاه که بی حسی برطرف شود کودک می‌تواند غذاهای عادی مصرف کند.
آیا دندان شیری کودکان نیاز به پر کردن دارد ؟
دلایل مختلفی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌های شیری کودک شما وجود دارد که برخی از این دلایل عبارتند از:
1- پر کردن دندان کودکان از گسترش عفونت جلوگیری می‌کند بنابراین باید به این مورد اهمیت بدهید.
2- لبخند و آراستگی دندان‌های کودک شما در اعتماد به نفس او تاثیر می‌گذارد و کودک شاداب تری خواهید داشت.
3- دندان‌های شیری الگویی برای رویش دندان‌های دائمی هستند. اگر به دلیل پوسیدگی دندان‌های شیری آنها را بکشید، ممکن است، دندان‌های دائمی در جای نامناسبی رشد کنند.
4- دندان‌های شیری باعث آسان‌تر شدن جویدن مواد غذایی توسط کودک می‌شود و در تغذیه مناسب او نقش مهمی ایجاد می‌کند.
5- دندان‌های شیری به کودک در بهتر صحبت کردن کمک می‌کند و کودک راحت تر کلمات را بیان می‌کند.
6- دندان‌های شیری پوسیده می‌توانند روی رشد دندان‌های دائمی تاثیر بگذارند.
7- عدم درمان پوسیدگی دندان می‌تواند منجر به دندان درد شدید در کودکان و احتمالاً آبسه دندان شود.
چه زمانی دندان کودکان به جای کشیده شدن پر می شود ؟
همان طور که قبلا گفته شد دندان های شیری کودکان مانند دندان های دائمی از اهمیت بالایی برخوردارند و تا جایی که امکان دارد باید سعی کرد این دندان ها حفظ شوند اما در مواردی که شدت پوسیدگی زیاد است و به دلیل آبسه‌های مکرر ، امکان ترمیم دندان کودک وجود ندارد دندانپزشک راهی جز کشیدن دندان کودک ندارد. پس از کشیدن دندان شیری برای این که ترتیب دندان های دائمی در آینده به هم نریزد و دندان های دائمی به خوبی رشد کنند پزشک متخصص می تواند از دندان مصنوعی یا فضا نگهدار استفاده کند .
بنابراین زمانی که وضعیت سلامت دندانی کودک تا حدی که نیاز به کشیدن باشد، وخیم نباشد باید از طریق پرکردن و یا ترمیم دندان کودک را در یک شرایط مناسب حفظ کرد تا زمانی که دندان دائمی رشد کند. زیرا در مواردی که عفونت به استخوان برسد ممکن است موجب آبسه دندان شود .
پر کردن دندان نوزاد چقدر درد دارد؟
ابتدا دندان کودک بی‌حس می‌شود و بعد از آن دیگر کودک هیچ چیزی را احساس نخواهد کرد و دردی خواهد داشت. با این وجود، طی پروسه‌ی اولیه‌ی بی‌حس کردن دندان، ممکن است کودک احساس کند که آب سرد روی دندان او اسپری می‌شود و سپس فشار کوچکی را احساس کند. در مجموع، کل پروسه‌ی پر کردن دندان تقریبا سریع و بدون درد انجام می‌شود.
