آیا می‌دانید سدیشن در پزشکی چیست؟ بسیاری از افراد در زمان مراجعه به دندانپزشکی و انجام کارهای دندانپزشکی دچار ترس و نگرانی می‌شوند و بهتر است بدانید که گاهی اوقات این امر می‌تواند آنها را از برخی عمل‌های مهم مانند جراحی دندان نهفته و جلوگیری از درمان دندان درد کودکان و … باز دارد که عوارض جدی و خطرناکی را به دنبال خواهد داشت.
بیهوشی یا سدیشن دندانپزشکی کودکان یکی از راه حل‌های مطمئن برای تمامی بیماران و مراجعه کنندگان به کلینیک های دندانپزشکی است، در حال حاضر بیماران از طریق روش‌های مختلف بیهوشی و یا بی حسی موضعی، تا حدی از این ترس رهایی می‌یابند.
البته شاید برای شما جالب باشد که بدانید ترس بزرگسالان از کودکان بسیار شدید‌تر و عمیق‌تر است. در واقع باید گفت که ترس کودک را می‌توان تعدیل و یا منحرف کرد، اما در مورد بیماران بزرگسال این امکان تقریبا وجود ندارد زیرا این ترس در ذهن آن ها نهادینه شده است. ترس از دندانپزشکی در بیشتر مواقع برای بیماران دردسرهای جدی و خطرناکی را به دنبال خواهد داشت و اشخاصی که با این ترس روبرو می‌شوند با اینکه از عواقب آن اطلاع دارند ، اما نمی‌توانند بر این ترس غلبه کنند.
قسمت بد ماجرای این ترس برای بیماران این است که، معمولا در این شرایط تخریب دندان‌ها به حدی است که ترمیم و بازسازی آنها دشوار و پر هزینه است. بدتر از همه این که حتی بعد از انجام درمان نیز نمی‌توان نسبت به موفقیت درمان و ماندگاری دندان‌ها اطمینان داشت.
برای بزرگسالان روش‌های متنوعی برای کاهش ترس وجود دارد که یکی از این راه ها، آرامبخشی در دندانپزشکی است. در این بین دندانپزشک نقش بسیار مهمی در کاهش اضطراب بیمار بر عهده دارد. دندانپزشک با توضیح مراحل درمان برای بیماران، می‌تواند ترس آنها از لوازم و مراحل درمانی دندانپزشکی را کاهش دهد. بیمارانی که از دندانپزشکی وحشت دارند می‌توانند پیش از شروع درمان از دندانپزشک بخواهند مراحل درمان و لوازم مورد استفاده را برایشان توضیح دهد. به طور کلی به کاربردن بیهوشی کامل و عمیق در دندانپزشکی آخرین قدم است.
سدیشن، همان روشی است که در آن با استفاده از داروهای آرامبخش، حالتی آرام و راحت برای بیمار ایجاد می‌کنند. داروهای آرامبخش ( داروهای ضد اضطراب، اکسید نیتروژن و غیره ) را می‌توان به روش‌های مختلف استفاده کرد. در زمان گذشته، از روش‌های آرامبخش وریدی ( داروهای آرامبخش به رگ دست یا بازو تزریق می‌شوند ) بیش از همه روش‌ها برای بیهوش کردن بیماران استفاده می‌شد.
البته آرامبخشی وریدی اگر توسط یک متخصص بیهوشی انجام شود، روش بی‌خطر و مؤثری است. امروزه با پیشرفت‌های علمی که به وجود آمده است، دندانپزشکی با سدیشن نسبت به گذشته تجربه آرامش‌بخش‌تری را برای بیمارانی که از دندانپزشکی می‌ترسند فراهم می‌کند.
امروزه دندانپزشکی با آرامبخش های خوراکی رایج ترین تکنیکی است که برای کاهش ترس های بیماران در بسیاری از کشورها مانند ایالات‌متحده و کانادا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تکنیک علاوه بر سادگی و غیر تزریقی بودن باعث ایجاد یک تجربه‌ی آرام بخشی خاصی می‌شود که گویا بیماران در طول درمان در دندانپزشکی خواب بودند.
در روش دندانپزشکی با آرامبخش خوراکی، بیمار برای همکاری با دندانپزشک و اینکه خطری او را تهدید نکند، سطحی از هوشیاری را دارد. اما شما باید بدانید که آرامبخش با تزریق بی‌حس‌کننده تفاوت زیادی دارد. باوجوداینکه برخی روش‌های آرامبخشی مثل گاز اکسید نیتروژن، آستانه تحمل درد را بالا می‌برد اما اکثر درمان‌های دندانپزشکی باید با تزریق بی‌حس‌کننده موضعی در دهان انجام شوند، حتی اگر تکنیک‌های سدیشن هم استفاده شده باشد. این بی حسی‌های موضعی به طور موقت تکانه‌های درد را از سوی بافت لثه و دندان ها مسدود می‌کند. البته باید بگوییم که این تزریق پس از استعمال آرامبخش انجام می‌شود، پس به احتمال زیاد اصلاً متوجه انجام این تزریق نخواهید شد.
نکته ی مهم این است که فارغ از این که چه نوع آرامبخشی را برای درمان دندان‌های خود دریافت می‌کنید باید در روز مراجعه به دندانپزشک، یک شخص همراه شما باشد. همراه شما باید پس از انجام درمان، شما را به خانه برساند و دو تا چهار ساعت در خانه از شما مراقبت کند تا مشکلی پیش نیاید.
انواع مختلف سدیشن
1- سدیشن حداقل استنشاقی
در این روش از سدیشن، ماسکی را روی بینی بیمار قرار می‌دهند و او ترکیبی از نیتروژن اکسید (یا گاز خنده) و اکسیژن را تنفس می‌کند. استنشاق این گاز به شما کمک می‌کند تا به یک آرامش کلی برسید و در این مرحله دندانپزشک به صورت تخصصی میزان گازی که تنفس می‌کنید و مدت زمان آرامبخشی را تنظیم می‌کند. با این نوع از آرامبخشی شما می‌توانید پس از اتمام پروسه ی درمان، رانندگی کنید.
2- سدیشن دهانی
براساس میزان گاز آرامبخشی که از طریق سدیشن دهانی وارد بدن می‌شود، این نوع سدیشن را در دسته بندی حداقل یا متوسط قرار می‌دهند. برای سدیشن مینیمال، به بیمار یک قرص می‌دهند و اغلب اوقات این قرص، Halcion است که آن را جزء خانواده ی Valium می‌دانند و آن را یک ساعت پیش از شروع پروسه‌ی درمان به بیمار می‌دهند. از جمله عوارض این قرص آن است که کمی شما را گیج می‌کند و این در حالی است که اصلا احساس خواب آلودگی ندارید. استفاده کردن از دوز بیشتری از این نوع قرص را می‌توان در بخش سدیشن متوسط دسته بندی کرد. جالب است بدانید که برخی از افراد در مرحله ی سدیشن دهانی به قدری سست که به خواب می‌روند اما خواب آن ها عمیق نبوده و تنها با یک تکان کوچک از خواب بیدار می‌شوند.
3- سدیشن IV متوسط
در این روش سدیشن داروی آرام بخش به مریض تزریق می‌شود و اینگونه بیمار با سرعت بیشتری به خواب می‌رود. در تمام مدت درمان بیمار، دندانپزشک سطح بیهوشی او را کنترل می‌کند.
4- سدیشن عمیق و بیهوشی عمومی
در روش سدیشن عمیق دارویی به بیمار داده می‌شود که وی را در طی پروسه ی درمان، تقریبا و یا کاملا ناآگاه به خواب عمیق فرو می برد. اگر بیمار با این روش بیهوش شود به سادگی بیدار نمی‌شود و باید تا از بین رفتن آثار داروی بیهوشی صبر کرد.
مزایای سدیشن
- درمان در جلسات کمتری انجام می‌شود، زیرا در هر جلسه چندین ساعت صرف روند درمانی می‌شود در حالی که بیمار به دلیل اینکه تحت تاثیر آرامبخشی قرار دارد گذر زمان را حس نمی کند.
- شما می‌توانید با استفاده از سدیشن، درمان های مربوط به طرح لبخند را بدون استرس و ناراحتی انجام دهید.
- در هنگام انجام درمان‌های دندانپزشکی استرس و اضطرابی ندارید و در کمال آرامش درمان برای شما انجام می‌شود.
- به دلیل آرامش خاطر و نداشتن استرس، مراجعه به صورت مرتب انجام می‌شود و دندان‌ها کمتر دچار آسیب می‌شوند.
عوارض سدیشن
سدیشن یا بیهوشی در دندانپزشکی یک روش معمول و ایمن است، اما قبل از تجویز آن؛ دندانپزشک باید سابقه پزشکی کامل بیمار را بداند تا از عوارض احتمالی جلوگیری کند. عوارض جانبی این نوع آرامبخشی نادر است و بسته به نوع بیهوشی که انجام می‌شود متفاوت است. این عوارض احتمالی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سرگیجه
- حالت تهوع
- استفراغ
- تورم در محل تزریق
- تورم یا بی حسی در دهان
- درد عضلات
- گیجی و فراموشی به مدت کوتاه
خطرات جدی تر این نوع بیهوشی عمومی بسیار کمیاب است و بیشتر در بیماران با بیماری‌های جدی پزشکی و یا حتی کسانی که به شدت آلرژیک هستند یا سابقه مصرف موارد الکلی دارند، روی می‌دهد.
به طور کلی برای همه بیماران مهم است که قبل از خروج از مطب دندانپزشک، منتظر از بین رفتن اثرات بیهوشی باشند، به ویژه در مواردی که بیهوشی عمومی انجام می‌شود به بیماران توصیه می‌شود که بدون همراه به خانه نروند تا از خطراتی که ممکن است آن ها را تهدید کند، دوری کنند.
اغلب اوقات دندانپزشک بر اساس نوع و جدیت درمانی که باید انجام شود، شرایط پزشکی و ترجیحات شخصی هر بیمار تعیین می‌کند که کدام نوع بیهوشی برای هر بیمار مناسب است.
سدیشن برای چه افرادی مناسب است؟
دندانپزشکی در خواب بیشتر مناسب افرادی است که به حدی از دندانپزشکی می‌ترسند و استرس می‌گیرند که این ترس و استرس مانع از مراجعه‌ی آن ها به مطب دندانپزشکی می‌شود.
در یک طبقه بندی کلی می‌توان گفت که آرامبخشی در دندانپزشکی کودکان برای افراد زیر مناسب است:
- افرادی که از دندانپزشکی می‌ترسند و فوبیای مراجعه به دندانپزشکی را دارند.
- افرادی که هنگام مراجعه به دندانپزشکی دچار اضطراب شدید و بالا می‌شوند.
- افرادی که موقع انجام درمان‌های دندانپزشکی دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شوند.
- افرادی که فوبیا و ترس از سوزن دارند.
- افرادی که دندان‌هایشان بسیار حساس می‌باشد و مشکل بیماری لثه دارند.
- افرادی که کنترل حرکات خود را ندارند و ممکن است بی اراده عضلات خود را تکان دهند.
- افرادی که در شرایط خاص هستند؛ از جمله شرایط فیزیکی، رفتاری یا روانی خاص.
- اشخاصی که آستانه درد پایینی دارند.
- اشخاصی که رفلکس گگ (رفلکس حلقی) بدی دارند.
- اشخاصی که برای رسیدن به سلامتی دندانی کامل، باید پروسه‌ی درمانی طولانی را طی کنند.
بیشتر بخوانید
نکات مهم قبل و بعد از سدیشن
نکات مهمی که قبل از سدیشن در دندانپزشکی باید بدانیم!
قبل از اینکه تحت درمان با روش سدیشن قرار بگیرید لازم است برخی از موارد و نکات اساسی را رعایت کنید، که در ادامه برخی از این موارد را برای شما بیان می‌کنیم:
- قبل از این که کار درمان انجام شود باید فرد بیمار توسط دندانپزشک در کلینیک معاینه شود و این مرحله را در هیچ شرایطی نمی‌توان نادیده گرفت.
- شما باید تمامی اطلاعات لازم درباره‌ی سوابق بیماری‌های خود و یا حتی مواردی که باعث بروز حساسیت در شما می‌شود را با دکتر دندانپزشک در میان بگذارید.
- این موضوع را در نظر داشته باشید که حداکثر زمان انجام درمان تحت روش سدیشن حدود 3 ساعت است و در صورتی که کار شما تمام نشود باید ادامه‌ی درمان را به روز دیگری موکول کرد.
- شما نباید از 5 و 6 ساعت قبل از اینکه برای درمان با روش سدیشن به دندانپزشک مراجعه کنید، غذاهای سنگین بخورید.
بعد از سدیشن در دندانپزشکی چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟
بعد از تمام شدن جلسه درمانی، متخصص تا زمانی که بیمار هوشیاری کامل خود را به دست بیاورد کنار او می‌ماند. بیمار باید تا زمانی که به سطح هوشیاری کامل نرسیده و اثر داروها به طور کامل از بین نرفته است، کارهایی مانند کار با دستگاه‌های حساس، رانندگی و سایر فعالیت‌هایی که به هوشیاری کامل نیاز دارد را انجام ندهد.
برخی از افرادی که سدیشن انجام دادند بعد از آن دچار علائمی مانند خارش پوست و یا تهوع شدند، که بهتر است بگوییم این علائم موقتی بوده و حداکثر تا 5 ساعت بعد از درمان به طور کلی رفع می‌شوند. البته شخصی که تحت آرامبخشی قرار می‌گیرد، بهتر است تا چند ساعت بعد از آن از انجام فعالیت‌هایی که به تحرک بالایی نیاز دارد دوری کند.
تفاوت سدیشن با بیهوشی
تفاوت سدیشن و بیهوشی چیست؟ در روش آرامبخشی یا همان سدیشن از داروهایی مانند آمنتیک و هیپنوتیک استفاده می‌شود، در حالیکه برای بیهوشی در اغلب موارد داروهای آمنزی (فراموشی)، داروهای هیپنوز(خواب)، شلی عضلانی و آنالژزی (بی دردی) استفاده می‌کنند. همچنین بیهوشی را به کمک لوله تنفسی که در آن بیمار تحت تنفس مکانیکی است، انجام می‌دهند اما در سدیشن بیمار تحت تنفس طبیعی است. علاوه بر آن در روش سدیشن اگر پروسیجر برای بیمار دردناک باشد، داروی آنالژزیک تجویز می‌شود.
در روش بیهوشی بیمار کاملا در حالت خواب قرار می‌گیرد و بعد از هوشیاری کامل، هیچ چیز را درباره وقایع انجام شده در حین عمل به خاطر نمی‌آورد. اما در روش سدیشن بیمار بیدار بوده و به راحتی به محرک‌های کلامی و فیزیکی واکنش نشان می‌دهد. سدیشن یا همان آرامبخشی بیشتر از طریق داروهای خوراکی و گاز اکسیژن به دست می‌آید در حالیکه بیهوشی بیمار توسط استنشاق گاز و یا انجام تزریق‌های وریدی انجام می‌شود.
برای انجام یک عمل با روش بیهوشی لازم است یک کلینیک با شرایط کامل بیهوشی و در بالاترین سطح استاندارد سلامت برای این کار مهیا شود و حتما باید کار بیهوشی را یک متخصص بیهوشی برای بیمار انجام بدهد. به طور کلی در طول عمل متخصص بیهوشی مرتب وضعیت بیمار را تحت نظر قرار می‌دهد، تا عمل در یک شرایط ایمن و با موفقیت برای بیمار انجام شود. اما در روش سدیشن دوز دارو را خود دندانپزشک تعیین می‌کند و عمل را تحت آرامبخشی انجام می‌دهد.
هزینه سدیشن
یکی از مهم ترین سوالات شما درباره هزینه‌های سدیشن است، که این مورد به عوامل مختلفی بستگی دارد. هزینه دندانپزشکی آرام بخشی تحت تاثیر پوشش بیمه، محل سکونت، تیم دندانپزشکی و نوع تسکین دهنده‌ای که برای این کار استفاده می‌شود، قرار می‌گیرد. به طور کلی می‌توان گفت که سبک سدیشنی که با استفاده از آرامبخش خوراکی یا گاز اکسید نیتروژن انجام می‌شود، معمولاً هزینه مناسب‌تری نسبت به بقیه سبک‌ها دارد. شما می‌توانید این خدمات را برای کودک خود، در بالاترین کیفیت و مناسب ترین قیمت را از کلینیک دندانپزشکی کودکان یزد، خانم دکتر فتوحی دریافت کنید.
