علت مکیدن انگشت شست در کودکان نشانه چیست ؟

شاید برای شما هم سوال باشد که چرا نوزادان انگشت شست خود را می مکند؟ باید گفت که مهم‌ترین دلیل مکیدن انگشت شست توسط نوزاد برای آن است که این کار آرامش بخش بوده و برای کودکان تسکین دهنده است.

مکیدن انگشت توسط کودکان کاری است که به احتمال زیاد از دوران جنینی و داخل رحم هم آن را انجام می‌داده است. نوزادان پس از تولد، در چند ماه اول برای آرام شدن، خوابیدن و یا نشان دادن این که لذت می برند، شروع به مکیدن انگشت خود می کنند. مهم تر از این موارد در رابطه با انگشت مکیدن کودک این است که مکیدن انگشت توسط نوزادان یک رفلکس غریزی است.

اما شاید برای شما هم سوال باشد که علت انگشت خوردن کودک سه ساله، علت انگشت خوردن کودک چهار ساله، و به طور کلی دلایل انگشت مکیدن کودک در سنین بالاتر از شیرخوارگی چه چیزی است؟

مکیدن انگشت در سنین نوپایی و مکیدن انگشت در کودکان می تواند دلایل مختلف داشته باشد. مواردی مانند خستگی، ترس، کسل یا کلافه بودن و حتی بیماری می تواند علت انگشت خوردن کودک سه ساله‌ی شما باشد. علاوه بر این ها، جالب است بدانید که تلاش برای کنار آمدن با شرایط جدید مانند رفتن به مهد یا مراقبت توسط پرستار هم می تواند، کودک شما را وادار به مکیدن انگشت کند. همچنین، مکیدن انگشت در کودکان می تواند به آن‌ها برای بهتر خوابیدن هم کمک کند و حتی در مواردی وقتی نیمه شب از خواب بیدار می شوند، با کمک آن بتوانند دوباره بخوابند.

ممکن است شما هم مانند بسیاری از والدین نگران مکیدن پستانک و یا انگشتان کودک خود باشید و تا حدی نگرانی برای مضر بودن این کار شما را مضطرب کرده باشد. در ذهن بسیاری از والدینی که با این مشکل روبرو می شوند سوالات و نگرانی های زیادی درباره ی این که مکیدن انگشت در چه سنی باید متوقف شود و یا اگر این عادت در کودک باقی بماند و متوقف نشود چه کاری باید انجام شود، وجود دارد.

در ابتدا برای آن دسته از والدینی ک نگرانی و اضطراب زیادی برای این موضوع دارند باید گفت که این نوع عادت مکیدن، یک واکنش غیر ارادی و طبیعی برای نوزاد است. نوزادان از زمانی که در رحم مادر قرار دارند شروع به مکیدن انگشت شست و یا دیگر انگشت ها می کنند.

نوزادان و کودکان خردسال ممکن است انگشت شست، سایر انگشت‌ها، پستانک و دیگر اشیاء را بمکند. این رفتار باعث می‌شود آنها احساس امنیت و شادی کنند و این امر به آن‌ها کمک می‌کند تا در مورد دنیای خود بیاموزند. شاید جالب باشد که بدانید که کودک در مواقعی که دچار اضطراب شده و به او سخت می‌گذرد، مثلا زمانی که در کنار والدین خود نیست، یا اطراف او پر از غریبه‌‌ها باشد یا در یک محیط ناآشنا باشد، با قرار دادن انگشت شست یا سایر انگشتان خود در دهان، برای خود احساس امنیت به وجود می آورد. مکیدن انگشت باعث آرام شدن او می‌شود و همچنین می‌تواند خواب راحت تری را برایش فراهم کند، به همین دلیل در کودکان خردسال بیشتر دیدیم که بعد از ظهر یا در زمان خستگی اقدام به مکیدن شست می‌کنند.

عوارض مکیدن انگشت شست کودک

مکیدن انگشت کودک عوارضی را در پی دارد اما این موضوع نباید دلهره و نگرانی برای والدین به وجود بیاورد به گونه ای که زمانی که نوزاد آن‌ها اقدام به مکیدن انگشت خود می کند، آن ها دچار تشویش و نگرانی شوند. بهتر است بگوییم که این عادت تا 4 سالگی به طور کامل و طبیعی رفع می شود. انگشت مکیدن کودکان تا پیش از 5 سالگی آسیب جدی را به ساختار فک و دندان آن ها وارد نمی کند. بنابراین باید هشدار داد که اگر کودک شما بالای 5 سال است و هنوز هم عادت مکیدن انگشت را ترک نکرده است، ممکن است با مشکلات جدی روبرو شود که برخی از آن ها در ادامه برای شما توضیح خواهیم داد:

۱. عفونت و بیماری مسری به دلیل مکیدن انگشت

در ابتدا باید گفت که وارد کردن انگشت دست به داخل دهان، ممکن است خطر ابتلا به بیماری های مسری و میکروبی را در نوزاد شما افزایش دهد. زیرا در بسیاری از مواردی که نوزاد شما انگشت خود را می مکد، دست او استریل نیست و مکیدن این انگشت ها باعث ورود عفونت و میکروب به داخل دهان می شود.

۲. تغییر شکل دندان ها در نتیجه انگشت مکیدن کودک

زمانی که کودک انگشت خود را می مکد به آرواره های بالایی و کام فشار وارد می کند که در نتیجه این کار باعث نازک شدن آرواره های بالایی در دهان او می شود. حتی این کار می تواند باعث تغییر شکل دندان های کودک بشود و یا بین فک بالا و پایین فاصله ایجاد کرده و جفت شدن دندان های بالا و پایین را با مشکل مواجه کند

به طور کلی و با توضیحات علمی این آسیب را می توان این گونه توضیح داد که مکیدن شست برای مدت طولانی می‌تواند منجر به باز شدن بایت (open bite) (فاصله بین دندان‌های جلویی در فک بالا و پایین) شود و پس از آن با قرار گرفتن و حرکت دادن زبان در این فضا، این فاصله به صورت دائمی باقی خواهد ماند. از همه بدتر در کودکانی که دندان‌های آن ها رویش نموده، مکیدن افراطی و بیش از اندازه پستانک می‌تواند منجر به عفونت گوش میانی (middle-ear infections) شود.

۳. مکیدن انگشت در کودکان و آثار روانی

یکی دیگر از عوارض مکیدن انگشت نوزاد، نوک زبانی صحبت کردن کودک است که این مشکل ممکن است به درمان‌ پیوسته و حتی دراز مدت نیاز داشته باشد. در این شرایط ممکن است کودک توسط همسن و سالان خود دچار استرس روانی شده و یا حتی در موارد شدیدتر از گروه دوستانه آن ها طرد شود.

به دلیل اینکه مکیدن انگشت نحوه رویش و چیدمان دندان‌ها و فک را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در نتیجه گفتار کودک و نحوه صحبت کردن اون نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. این مساله می‌تواند باعث شود کودک نوک زبانی صحبت کند یا حروف را به شکل مناسبی تلفظ نکند.

راهای درمان و ترک عادت مکیدن انگشت شست در کودکان

هرچند تمام زمان هایی که کودک مشغول مکیدن انگشت خود است مشکل ساز نیست اما لازم است در مواقعی این عادت کودک را کنترل کنیم. اگر می خواهید با راه های درمان و کنترل این عادت بیشتر آشنا شوید بهتر است ادامه مطالب را مطالعه کنید:

1- دلیل را پیدا کنید

اگر می خواهید این مشکل را حل یا کنترل کنید اولین کاری که باید انجام بدهید این است که دلیل آن را پیدا کنید. شما باید ببینید که کودک کجا و چه زمانی شروع به مکیدن انگشت خود می کند. همین جست و جوی شما باعث می شود تا کودک خود را بهتر بشناسید و احساسات و نیازهای او را بهتر درک کنید. در نتیجه راحت تر می توانید آن ها را با بهترین راه حل رفع کنید.

2- واکنش نشان ندهید

این که شما کودک خود را دعوا کنید و یا واکنش هایی مثل فریاد کشیدن یا تنبیه کردن را از خودتان بروز دهید هیچ کمکی به ترک این عادت نخواهد کرد. زیرا کودک اغلب متوجه نمی شود که در حال مکیدن انگشتش است و این کار را ناخودآگاه و از روی عادت انجام می دهد. حتی می توان گفت که این فشار آوردن شما می تواند بجای متوقف کردن این عادت، میل کودک را برای بیشتر انجام دادن آن افزایش دهد. اغلب روش‌هایی مانند بستن یک باند کشی روی انگشت شست، برای کودک راهکار خوبی به نظر خواهد رسید، به ویژه اگر کودک به دلیل تسکین یافتن و احساس امنیت انگشتش را می‌مکد.

3- نظر پزشک کودک خود را بپرسید

برخی از دندان پزشک های کودکان می گویند که تا زمانی که دندان‌های دائمی‌ کودک شروع به درآمدن می‌کنند، مکیدن انگشت شست آسیبی به هم‌راستایی دندان‌ها و فک کودکان وارد نمی‌کند و دندان‌های دائمی معمولاً تا شش سالگی شروع به رویش نمی‌کنند اما شما باز هم نظر پزشک کودک خودتان را بپرسید تا متناسب با بررسی های دهانی که برای کودک شما انجام می دهد نظر نهایی را به شما ارائه کند.

4- سن کودک هم مهم است

به طور کلی کودکان زمانی که روش‌های دیگری را برای آرام کردن خود پیدا می کنند، مکیدن انگشت شست را متوقف می کنند. برای مثال یک نوزاد زمانی که احساس گرسنگی می کند ممکن است انگشت شست خود را بمکد، اما یک کودک خردسال سه یا چهار ساله می تواند به راحتی در یخچال را باز کند و برای رفع گرسنگی خود چیزی بخورد یا اینکه از والدین خود بخواهد که به او غذا بدهند.

5- به روش مکیدن انگشت کودک خود توجه کنید

تمام انواع مکیدن انگشت شست به یک اندازه آسیب‌رسان و مضر نیست. برخی از کارشناسان سلامت درباره این موضوع می‌گویند؛ شدت مکیدن و فشار زبان است که دندان‌ها را دچار تغییر شکل می‌کند و بعدها استفاده از سیم‌کشی ارتودنسی را ضروری می‌کند. بچه‌هایی که انگشت شست خود را به شکل منفعل و بی‌حرکت در دهانشان قرار می‌دهند، کمتر از کودکانی که با شدت و شور و هیجان آن را می‌مکند دچار مشکلات و آسیب‌های دندانی و تغییر شکل فک خواهند شد.

6- فعالیت دیگری را جایگزین کنید

مکیدن انگشت شست را با جایگزین کردن با کارهای دیگری پایان دهید. بیشتر سعی کنید تا مکان‌ها و زمان‌هایی را که در آنها کودک شما با احتمال بیشتری به سراغ مکیدن انگشت شست خود می رود را شناسایی کنید و در آن زمان ها سعی کنید که حواس کودک را با فعالیت جذاب دیگری پرت کنید. برای مثال توپ پلاستیکی برای پرت کردن در اختیارش بگذارید و یا او را سرگرم بازی با عروسک ها کنید.

7- احساس و نیاز کودک را بشناسید

اگر کودک شما زمانی که خسته است تمایل بیشتری به مکیدن انگشت شست خود دارد، پس اجازه دهید کمی بیشتر بخوابد یا اگر وقتی کلافه است به مکیدن انگشت شست پناه می‌برد، به او کمک کنید احساسات خود را با حرف زدن و کلمات بیان کند تا بتوانید در برطرف کردن مشکلی با آن مواجه شده به او کمک کنید.

چه زمانی باید برای درمان به پزشک مراجعه کنیم ؟

زمانی که شما متوجه می شوید کودک شما انگشت شست خود را با شدت می مکد لازم است تا این عادت را زودتر یعنی در حدود 4 سالگی متوقف کنید. در برخی از مواقع ممکن است شما متوجه تغییراتی در دهان و یا دندان کودک خود شوید و یا مطمئن نباشید که این کار مکیدن انگشت تا چه حد می تواند برای کودک شما آسیب ایجاد کند، بنابراین بهترین کار این است که با یک متخصص دندانپزشکی کودکان در این باره مشورت کنید. زمانی که مکیدن انگشت باعث ایجاد فاصله بین فک بالا و پایینی کودک شده است بهتر است درمان را به یک متخصص دندانپزشک کودکان بسپارید، که اغلب موارد ارتودنسی برای این آسیب پیشنهاد می شود.

مکیدن انگشت شست تا چه سنی طول میکشد ؟

عادت به مکیدن انگشت از زمان نوزادی خودش را نشان می دهد. بیشتر کودکان در سنین بین 2 تا 4 سالگی به طور طبیعی از مکیدن انگشت خود دست می‌کشند. به طور کلی باید گفت با بزرگ تر شدن نوزاد این رفتار به تدریج کاهش می یابد. زیرا کودک بیشتر زمان بیداری خود را به بررسی و کنجکاوی درباره ی محیط اطرافش می گذراند. در نتیجه نیازی نیست که والدین اقدامی برای ترک این عادت کودک انجام بدهند. همچنین کودکانی که به مهد کودک می روند در اثر درگیری بیشتر با روابط اجتماعی با همسن و سال های خود این عادت را کنار می گذارند.

اگر کودکی بعد از 4 سالگی هم این عادت مکیدن انگشت شست را ادامه داد والدین باید او را از این کار منع کنند تا آسیب های دهانی از نظر رویش دندان ها برای کودک ایجاد نشود.