کودکان فارغ از هر گونه فکر و نگرانی به دنبال بازی و خوردن همه خوراکی‌های خوشمزه هستند. آن‌ها به معایب و مزیت‌های خوراکی‌ها آگاهی ندارند و قادر به مراقبت از خود در برابر عوامل بیماری‌زا نیستند. بنابراین توجه به معایب و مزیت‌های خوراکی‌ها و تأثیر آن‌ها بر سلامتی کودک برعهده والدین است. در این مقاله می‌خواهیم با مادران عزیزی که مراقب سلامت دندان فرزندانشان هستند، درباره پوسیدگی دندان کودکان و علت پوسیدگی دندان کودکان و روش‌های پیشگیری و درمان صحبت کنیم.
پوسیدگی دندان در کودکان چیست؟
شاید شما هم اصطلاح کرم خوردگی دندان کودکان را شنیده باشید. کرم‌ها یا همان باکتری‌های موجود در محیط دهان، کارشان تبدیل مواد قندی موجود بر سطح دندان‌ها به اسید می‌شود که علت پوسیدگی دندان کودکان است. اسیدها موجب از بین رفتن مواد معدنی و تخریب مینای دندان می‌شود.
در ابتدا پوسیدگی به صورت یک لکه‌ی سیاه روی سطح بیرونی دندان دیده می‌شود که ناشی از تخریب قسمت خارجی دندان است. در صورتی که پوسیدگی به موقع برطرف نشود، با گسترش خود سبب تخریب قسمت‌های داخلی و ریشه‌ی دندان‌ها می‌شود.
در واقع علت سوراخ شدن دندان کودکان گسترش و نفوذ پوسیدگی به بافت‌های میانی و عمیق دندان است. دندان درد نشانه‌ی نفوذ پوسیدگی از مینا به عاج دندان است. عاج دندان بافت ضعیفتری نسبت به مینا دارد و دارای رشته‌های عصبی است. بنابراین شروع درد دندان در کودکان را باید جدی گرفت، چون از این پس سرعت پیشرفت پوسیدگی به قسمت‌های عمیق بیشتر می‌شود.
گاهی ممکن است به مدت کوتاهی دندان دردِ کودک متوقف شود که این خود نشان‌دهنده پوسیدگی ریشه‌ی دندان کودک است.
علت پوسیدگی دندان کودکان چیست؟
- مواد قندی چسنبده : بدن کودکان برای رشد به کربوهیدرات‌ها نیاز دارد. بنابراین نمی‌توان مواد قندی را از رژیم غذایی کودکان حذف کرد. ولی مصرف مواد قندی چسبنده مانند شکلات، پاستیل و … به دلیل باقی ماندن روی سطح دندان به علت پوسیدگی دندان کودکان، ممنوع است.
- نگه داشتن غذا در دهان : گاهی برای ترغیب کودک به غذا خوردن، اجازه می‌دهیم که در حین خوردن غذا تلوزیون تماشا کنند. این کار باعث تماس طولانی باکتری‌ها با مواد غذایی و در نهایت پوسیدگی دندان کودکان می‌شود.
- مصرف نوشابه : نوشابه باعث دفع کلسیم بدن کودک از طریق ادرار شده و همچنین مانع از جذب کلسیم غذاها توسط بدن کودک می‌شود. همچنین به بافت دندان نیز آسیب می‌زند و باعث ایجاد پوسیدگی می‌شود.
- ماندن شیر روی سطح دندان : شیر دارای مواد قندی است که در صورت ماندن بر روی دندان، علت پوسیدگی دندان کودکان است. مصرف مرتب شیر در شب‌ها می‌تواند پوسیدگی‌های شدید دندانی را در پی داشته باشد.
- رعایت نکردن بهداشت دهانی : دندان‌ها از زمان رویش در معرض پوسیدگی قرار دارند و در صورتی که مرتب مسواک نشوند می‌تواند پوسیدگی‌های عمیقی را ایجاد کند.
علائم پوسیدگی دندان کودکان چیست؟
توجه به علت پوسیدگی دندان کودکان به‌خصوص در سنین ابتدایی می‌تواند به والدین جهت رفع و درمان سریع‌تر پوسیدگی کمک کند. از علائم پوسیدگی دندان کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- کودک میل به غذا نداشته باشد و یا از جویدن غذا خودداری کند.
- روی گونه تورم ایجاد شده باشد.
- کودک به صورت غیر عادی بی‌قرار باشد.
- رنگ لثه و یا پوست صورت تغییر کند.
- لثه‌های کودک چرکی و متورم است.
- دهان کودک بوی بدی می‌دهد.
بیشتر بخوانید
راه‌های کاهش و جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان
کودکان توان و درک درستی برای حفظ سلامتی خود و جلوگیری از بیماری ندارند. بنابراین مراقبت از سلامت فرزندان بر عهده والدین است. با توجه به اینکه کودکان زمان زیادی را با مادر سپری می‌کنند، اطلاع مادران از روش‌های مراقبت از دندان کودکان و درمان پوسیدگی دندان‌ها بسیار مفید و مؤثر است. در ابتدا درباره اینکه چگونه مانع از پوسیدگی دندان کودکان شویم صحبت میکنیم و در آخر به روش‌های درمان پوسیدگی دندان کودکان میپردازیم.
- نظارت بر خوراکی‌هایی که کودکان مصرف می‌کنند : از مصرف مواد قندی چسبنده، لواشک، نوشابه جلوگیری کنید و خوردن آن‌ها را برای کودک ممنوع کنید. همچنین خوردن مداوم خوراکی‌های نرم می‌تواند علت پوسیدگی دندان کودکان شود. بنابراین گاهی به کودک میوه‌های سفتی مثل هویج بدهید تا بجود.
- رعایت بهداشت دندان‌ها : از شش ماهگی که دندان‌های کودک شروع به رشد می‌کند مسواک زدن دندان‌های کودک را آغاز کنید. لازم است که 4 بار در روز دندان‌های کودکان مسواک زده شود. همچنین استفاده از دهانشویه‌ها و خمیردندان‌های حاوی فلوراید می‌تواند از علت پوسیدگی دندان کودکان جلوگیری کند. نخ دندان نیز برای تمیز کردن بین دندان‌های کودک لازم است و بهتر است از نخ دندان‌های دارای فلوراید استفاده شود.
- پس از شیر خوردن دندان‌های کودک را تمیز کنید : سعی کنید که کودک شب‌ها به صورت مرتب شیر مصرف نکند. همیشه پس از شیر خوردن با یک گاز استریل دندان‌های کودک را تمیز کنید. همچنین خوردن چند جرعه آب پس از شیر می‌تواند به تمیزی دندان‌ها کمک کند.
- ویزیت مرتب توسط دندانپزشک : همانطور که برای اطلاع از وضعیت بدن و پیشگیری از بیماری‌ها چکاپ سالیانه انجام می‌شود لازم است که دندان‌ها بخصوص در سنین کودکی حداقل 2 بار در سال توسط متخصص دندانپزشکی معاینه و بررسی شود و در صورت نیاز برای پیشگیری و یا درمان پوسیدگی اقدامات لازم انجام گردد.
روش‌های کلینیکی پیشگیری از پوسیدگی :
- فلوراید تراپی : یکی از مواد تشکیل دهنده دندان‌ها فلوراید است. بنابراین استفاده از فلوراید به صورت موضعی می‌تواند دندان‌ها را مستحکم و از پوسیدگی دندان‌ها پیشگیری کند. یک روش بسیار مفید برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان کشیدن وارنیش فلوراید روی دندان‌های کودک است که در مطب توسط دندانپزشک متخصص انجام می‌شود. پیشنهاد میکنم مقاله وارنیش فلوراید تراپی سایت خانم دکتر فتوحی را مطالعه کنید تا با این روش مفید و بدون درد بیشتر آشنا شوید.
- فیشور سیلانت : در زمان رویش دندان‌های دائمی و در دوران کودکی روی دندان‌ها شیارهای نسبتاً عمیقی وجود دارد که با مسواک تمیز نمی‌شود. بنابراین در مطب و توسط دندانپزشک روی شیارها را با فیلم سیلانت که یک نوع کامپوزیت است، میپوشانند. این روش نیز یک روش بدون درد و مؤثر برای پیشگیری از علت پوسیدگی دندان کودکان است. برای آشنایی بیشتر با این روش مفید مقاله‌ی فیشور سیلانت دندان کودکان را مطالعه کنید.
- جرم گیری سالیانه : در این روش توسط براش‌های مخصوص روی سطح دندان کاملاً تمیز می‌شود. جرم گیری باید در مطب دندانپزشکی صورت بگیرد و تناوب آن توسط دندانپزشک تعیین می‌شود.
مادران عزیز توجه داشته باشید که هیچ کدام از روش‌های کلینیکی گفته شده جایگزین رعایت بهداشت روزانه دندان‌ها و مسواک زدن نیست و همه‌ی این روش‌ها در کنار مسواک و رعایت رژیم غذایی از دندان‌ها در برابر پوسیدگی محافظت می‌کند.
برای درمان پوسیدگی دندان کودکان از روش‌های ترمیم دندان استفاده می‌شود. ترمیم به این صورت است که ابتدا تمام پوسیدگی از دندان خارج می‌شود و سپس جای آن با مواد مناسب پر می‌شود.
بیشتر بخوانید
اگر به دنبال یک متخصص دندانپزشک اطفال در یزد هستید تا سلامت دندان‌های فرزند دلبندتان را به او بسپرید، خانم دکتر فتوحی را به شما پیشنهاد میکنیم. برای اطلاع از نحوه‌ی نوبت‌گیری و انجام خدمات از طریق روش‌های ارتباطی موجود در سایت با ما در ارتباط باشید.
جرم گیری سالیانه رو حتما باید انجام بدیم ؟
سلام وقتتون بخیر
جرم گیری سالانه باید طبق نظر دندانپزشکتون باید انجام بشه، به دلیل اینکه مرتبا دهانی که تولید جرم داره نیاز داره که تمیز شود. البته شانس پوسیدگی در این دهان ها کمتره ولی از طرف دیگه تولید جرم بالاتره و حتما باید انجام شود.