دندان قروچه یا براکسیسم، در کودکان نسبتا شایع است و علل مختلفی دارد. بیشتر کودکان تا 6 سالگی با این مشکل سرو کله می‌زنند، در بعضی موارد تا سنین بالاتر نیز ادامه‌دار میشود.
اولین قدم برای تشخیص و درمان نوع دندان قروچه دلبند شما مراجعه به یک دندانپزشک متخصص است.
در این مقاله به بررسی دلایل ایجاد براکسیسم در کودکان میپردازیم تا به شما کمک کنیم، دلیل دندان قروچه فرزند خود را پیدا کنید.
دندان قروچه یا براکسیسم (بروکسیزم) چیست؟
در اصطلاح پزشکی به ساییدن دندان‌ها یا فشار دادن دندان‌های دو فک بالا و پایین روی هم دندان قروچه یا بروکسیسم می‌گویند. ممکن است والدین متوجه صدای فک فرزندان خود نشوند و به همین دلیل از وجود این عارضه در کودک خود بی اطلاع باشند. در مواردی خود کودک نیز از داشتن این عارضه بی اطلاع است.
علائم تشخیص دندان قروچه فرزندتان
- صدای ساییده شدن دندان کودک در هنگام خواب
- درد گرفتن فک یا دندان کودک هنگام جویدن غذا
- اعلام ناراحتی یا احساس درد در فک و صورت یا دندان موقع بیدار شدن از خواب
- حساس شدن دندان کودک به دما
با توجه به قدرت عضلات بالای جوندگی در کودکان، این عارضه ممکن است منجر به ایجاد ترک‌های ریز در دندان کودک و آسیب جدی به فک و دندان باشد؛ از این رو تشخیص به موقع دندان قروچه و بررسی دلایل ایجاد آن کمک شایانی به درمان دندان قروچه در زمان مناسب دارد.
این عارضه در کودکان ممکن است به علل فیزیکی، مثلا یکی از علامت‌های دندان درآوردن نوزاد باشد یا دلایل روان شناختی مثل استرس و اضطراب؛ در ادامه به بررسی دلایل میپردازیم.
دلایل دندان قروچه کودک
نحوه عکس‌العمل کودکان در مقابله با فشار عصبی یا تنش و حتی درد متفاوت است. دندان قروچه در کودکان ممکن است به دلایل فیزیکی مثل داشتن درد در ناحیه فک به دلیل درآوردن دندان جدید یا درد در گوش ایجاد شود و یا دلایلی مث فشار ناشی از ترس کودک از دندانپزشکی یا هرگونه فشار و استرس عصبی دیگر داشته باشد.
مطالعات اخیر نشان میدهد بسیاری از کودکانی که براکسیسم را تجربه می‌کنند دارای سابقه فامیلی هستند. عواملی مانند شغل والدین، میزان گذراندن وقت با فرزندان و داشتن آگاهی و برنامه زندگی مناسب به حل شدن این مشکل شایع بین فرزندان بسیار کمک کننده است.
دندان قروچه در کودکان تقریبا رایج است. با اینکه بسیاری از والدین از این واقعیت آگاه نیستند اما کارشناسان پزشکی آن را جزء پنج مسئله مهم دندان پزشکی قرار می‌دهند.
بیشتر این فشارهای عصبی با صحبت کردن با خود کودک و پیدا کردن راه حل مناسب قابل حل شدن هستند. مثلا اگر کودک دلبند شما از دندانپزشکی وحشت دارد و تحمل درد باعث استرس میشود سدیشن دندانپزشکی کودکان راه حل بسیار مناسبی است.
دندان قروچه در بعضی از کودکان که دچار بیش فعالی یا فلج مغزی هستند و داروی خاصی را مصرف می‌کنند نیز دیده میشود.
بعضی کودکان که از پستانک به مدت زیادی استفاده می‌کنند نیز ممکن است دچار دندان قروچه شوند؛ به این صورت که حرکت دادن فک در هنگام پستانک داشتن باعث ایجاد عادت در کودک میشود که فک خود را تکان دهند و وقتی از پستانک گرفته میشوند، همچنان فک خود را به حالت دندان قروچه تکان می‌دهند.
درمان دندان قروچه در کودکان
دندان قروچه در کودکان ممکن است باعث ایجاد درد در فک بالا یا پایین در کودک شود یا ترک‌های ریزی را در دندان های کودک ایجاد کند. تشخیص زود هنگام عارضه براکسیسم در کودک به کمتر شدن درد دندان کودک کمک زیادی می‌کند.
در مواردی که درد دندان شدید است؛ دکتر متخصص با درمان دندان درد کودک فوری و با اقدام به تجویز محافظ دندان، وارد عمل میشود. محافظ دندان یا گارد، وسیله‌ای است از جنس سیلیکون پزشکی و شبیه به گاردی که ورزشکاران رزمی در هنگام مبارزه در دهان خود می‌گذارند.
اگر دندان قروچه به دلایل عصبی اتفاق می‌افتد بهتر است با کودک خود صحبت کنید و حرفش را بشنوید. کارهایی مثل حمام آب گرم قبل از خواب یا خواندن داستان مورد علاقه کودک یا شعر مورد علاقه‌اش در بهبود حس کودک شما و آرامبخشی نقش بسزایی دارند.
محبت کردن به کودک و ایجاد حس حمایت و فهمیده شدن نیز راه حل مناسبی برای کمک به بهبود حس درد در کودک است. اگر کودک شما دچار اختلال خواب است؛ بهتر اینکه از انجام حرکات ملایم کششی برای خواب راحت تر کمک بگیرید.
طبق تحقیقات انجام شده، در بیشتر کودکان این پدیده در حدود سن سه سالگی دیده میشود و تا سن شش سالگی ادامه دارد و بعد از آن به صورت طبیعی رفع میشود.
دندان قروچه و علائم آن در یک نگاه
دندان قروچه در کودکان معمولا در سنین سه سالگی ایجاد میشود و در شش سالگی بصورت طبیعی رفع میشود. دلالیل فیزیکی و روانشناختی در ایجاد این عارضه در کودکان موثراند.
دلایل فیزیکی مانند: درد داشتن در ناحیه فک یا گوش یا بیش فعال بودن یا فلج اطفال و مصرف داروهای خاص
دلایل روانشناختی : داشتن استرس و اضطراب به هر دلیل کوچک
دندان قروچه علائمی دارد که دانستن آن‌ها در تشخیص بموقع این پدیده کمک کننده است؛ مثلا درد غیر طبیعی فک و دهان در صبح گاه و بعد از بیدار شدن کودک از خواب یا حساس شدن ناگهانی دندان کودک شما به دما یا درد گرفتن فک و دندان در هنگام خوردن غذا؛ هرکدام از این علائم ممکن است نشانه دندان قروچه‌ای باشد که شما از آن بی اطلاعید.
برای جلوگیری از آسیب‌های جدی و ایجاد ترک در دندان کودکان بهتر است هرچه سریعتر به دندانپزشک متخصص کودکان مراجعه کنید و دلایل را بررسی کنید. درصورت درد شدید برای کودک محافظ دندان تجویز میشود. برای آرامش بخشی به کودک خود نیز می‌توانید اقداماتی از جمله: انجام کار مورد علاقه کودک را انجام دهید.
دکتر فائزه فتوحی جزء بهترین متخصصین دندانپزشک متخصص کودکان در یزد، گزینه مناسبی برای تشخیص و درمان بروکسیسم فرزندان شما است.
