معرفی فلوراید تراپی کودکان
یکی از حقایق غیرقابل انکار این است که، مشکلات پوسیدگی دندان‌ها در بزرگسالان، به صورت تدریجی از زمان کودکی آن‌ها شکل می‌گیرد. بنابراین فلوراید تراپی یکی از روش‌های مناسب جهت پیشگیری و کاهش پوسیدگی در دندان کودکان است. در اصل فلوراید یک عامل شناخته شده در مقابله با پوسیدگی دندان است که در ادامه از مزایای آن بیشتر خواهیم گفت.
بیشتر بخوانید: فلوراید تراپی از چه سنی
پوسیدگی دندان در واقع زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های تولیدکننده اسید، مینای سخت محافظت‌کننده دندان‌ها را با قدرت اسیدی خود حل می‌کنند. فلوراید ماده اولیه‌ی ضد پوسیدگی است که در داخل بدن و به صورت موضعی عملکرد خود را آغاز می‌کند. این ماده به عنوان یک معیار مطمئن و موثر در جوامع بشری برای کاهش وقوع پوسیدگی‌های دندان، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استفاده از فلوراید اهمیت بسیار زیادی در کنترل و پیشگیری از پوسیدگی دندان به ویژه در سطوح بین دندانی کودکان دارد. فلورایدتراپی به معنای کاربرد موضعی فلوراید به صورت دوره‌ای بر روی دندان‌ها است. در اصل از این ماده به منظور افزایش مقاومت دندان‌ها در برابر پوسیدگی و آسیب دیدگی استفاده می‌شود.
اجازه دهید شما را با جزئیات تخصصی این روش، بیشتر آشنا کنیم. در روش فلوراید تراپی دندانپزشک متخصص کودکان، ابتدا دندان‌های کودک را با برس و خمیر مخصوصی تمیز می‌کند. سپس فلوراید به صورت ژل یا وارنیش بر روی دندان‌های کودک، مالیده می‌شود.
پس از آن، کودک باید چند بار آب دهان خود را خالی کند، ولی دهان نباید شسته شود و تا نیم ساعت هم کودک نباید چیزی بخورد یا بیاشامد تا اثر فلوراید از بین نرود. در ادامه مقاله هر یک از مراحل این کار را به صورت مختصر توضیح می‌دهیم تا تصویر واضحی از کاری که برای کودک انجام می‌گیرد در ذهن والدین تداعی شده و از انجام این کار برای کودک خود واهمه نداشته باشند.
اغلب به والدین توصیه می‌شود تا فلوراید تراپی دندان کودکان خود را در مطب و توسط بهترین دندانپزشک کودکان انجام دهند.نکته اصلی این است که این کار (طبق توصیه انجمن دندانپزشکان آمریکا) بنابر نیاز کودک می‌تواند از 6 ماهگی شروع شود و تا ۲ سال بعد از رویش آسیای دوم دائمی (حدود 16 سالگی) با نظر دندانپزشک ۶-۳ ماه یکبار ادامه یابد تا اثربخشی بسیار خوبی را در جهت حفظ سلامت دندان‌های فرزند شما داشته باشد.
موضوع دیگری که باید والدین از آن آگاه باشند این است که ممکن است دندانپزشک کودک همزمان با فلوراید تراپی در مطب، برای برخی کودکان بالای شش سال که در خطر بالای ایجاد پوسیدگی دندان هستند، کاربرد دهانشویه فلوراید را در منزل تجویز کند. البته فیشور سیلانت با پایه رزین هم در پیشگیری از پوسیدگی سطح حفره‌ها و شیارهای دندان در کودکان و نوجوانان با درزگیری مینای دندان، تاثیر فوق العاده‌ای دارد.
نگهداری از سیلانت یک عامل حیاتی برای اثربخشی سیلانت‌های رزینی است و این نگهداری معیار سنجش اثربخشی سیلانت است. میزان نگهداری سیلانت با گذشت زمان کاهش می‌یابد. البته ناگفته نماند که تاثیر سیلانت در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها، با تعویض سیلانت رابطه ی مثبتی داشته و در نتیجه خطر پوسیدگی را به میزان نسبتاً بالایی کاهش می‌دهد.
مینای دندان کودکان که لایه خارجی تاج دندان را تشکیل می‌دهد، از کریستال‌های معدنی فشرده شده‌ای تشکیل شده است. حقیقت تلخ ماجرا این است که باکتری‌های پلاک دندانی باعث از دست دادن مواد معدنی مینا یا دمینرالیزه شدن آن می‌شوند. این باکتری‌ها از قند موجود در فضای دهان و دندان تغذیه کرده و اسیدهایی تولید می‌کنند که کریستال‌های مینا را در خود حل می‌کند.
بنابراین زمانی که مینای دندان کودک، مواد معدنی خود را از دست داده و نتواند آن‌ها را دوباره جایگزین کند، پوسیدگی دندانی اتفاق می‌افتد. در حقیقت استفاده از فلوراید به رمینرالیزه شدن و استحکام بلورهای مینای دندان کودکان کمک می‌کند. در نتیجه با این روش، مینای دندان کودک در برابر پوسیدگی مقاوم‌تر می‌شود.
اجازه دهید در این بخش با برخی از مراحل فلوراید تراپی کودکان آشنا شده و با آگاهی کامل برای مراجعه به مطب دندانپزشکی کودکان آماده شویم.
- در مرحله اول ابتدا سطح کلیه دندان‌های کودک با برس مخصوص تمیز می‌شود.
- در مرحله دوم سطح تمام دندان‌ها به ژل فلوراید آغشته می‌شود ( گاهی اوقات یک طرف هر دو فک در یک مرحله و نیم دیگر در مرحله بعد به ژل آغشته می‌شود).
- صبر کنید زیرا در این مرحله ژل فلوراید حدود ۴ دقیقه باید در مجاورت دندان قرار گیرد.
- در تمامی این مراحل پشت کودک حالت عمودی داشته، سر کمی به سمت جلو خم می‌شود و ساکشن ( بزاق کِش ) در دهان کودک قرار می‌گیرد تا از بلع فلوراید توسط کودک جلوگیری کند.
- پس از گذشت ۴ دقیقه اضافه‌های ژل با گاز استریل یا پنبه برداشته می‌شود. در این مرحله کودک آب دهان خود را بطور کامل خارج می‌کند.
- همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، کودک نباید بعد از فلوراید تراپی دهانش را بشوید و تا نیم ساعت باید از خوردن و آشامیدن اجتناب کند. طی این مدت در صورت جمع شدن بزاق در دهان کودک، والدین باید به او کمک کنند تا آن را خارج کند.
- در صورت مشاهده علایمی نظیر دل درد و تهوع، به کودک شیر بدهید. البته باید بگوییم که این حالت به ندرت اتفاق می‌افتد و بیشتر مربوط به آن زمانی است که کودک مقدار زیادی از ژل را ببلعد. در ادامه برای اطمینان والدین باید ذکر شود که با استفاده از ساکشن قوی و خم کردن سر کودک به جلو امکان مسمومیت وی با فلوراید، به صفر می‌رسد.
- نکته مهم این است که اغلب برای کودکانی که ریسک پوسیدگی بالایی دارند فلوراید تراپی از 6 ماهگی قابل انجام است.
- انجام فلوراید تراپی با صلاحدید متخصص دندانپزشک اطفال و انجام آن به صورت دوره‌ای (هر ۶ ماه یکبار ) بین ۳۰ تا۶۰ درصد باعث کاهش پوسیدگی می‌شود.
- فلوراید تراپی هم برای دندان‌های شیری و هم برای دندان‌های دائمی قابل انجام است. اما بیشتر در ۶ سالگی همزمان با رویش اولین دندان دائمی این روش مراقبتی انجام می‌شود.
روش وارنیش فلوراید
در این روش هم مانند روش فلوراید تراپی کودکان عمل می‌شود، با این تفاوت که وارنیش فلوراید حالت چسبندگی داشته و باید یک دقیقه بر روی دندان کودک باقی بماند. بعد از آن کودک تا نیم ساعت حتی نباید آب بیاشامد تا اثربخشی وارنیش فلورایدی که برای وی انجام شده، از بین نرود.
بهتر است بعد از وارنیش تراپی به کودک شیر بدهید تا اثرات فلورایدی که ناخودآگاه قورت داده است را به طور کامل برطرف کرده و کودک شما یک روش مراقبتی ایمن را پشت سر بگذارد.
مراحل مراقبت‌های بعد از فلوراید تراپی کودکان
بعد از اینکه فرآیند فلوراید تراپی انجام شد، لازم است که کودکان مواردی را جهت مراقبت از دندان‌های خود رعایت کنند.
- همانطور که در ابتدا هم گفتیم والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که کودک، حدود نیم ساعت پس از فلوراید تراپی، نباید آب یا هر نوع خوراکی دیگری را مصرف کند؛ زیرا ماده فلوراید موجود بر روی مینای دندان‌های کودک هنوز سفت نشده و امکان جدا شدن آن به محض خوردن و جویدن مواد غذایی وجود دارد. از این رو بهتر است کودک پیش از انجام فلوراید تراپی، تغذیه مناسبی داشته باشد.
- کودک باید تا صبح روز بعد از انجام این روش درمانی، ازنخ دندان کشیدن و مسواک زدن دوری کند.
- کودک باید از مصرف دهانشویه فلوراید پرهیز کند. ( به طور کلی دهانشویه فلوراید را باید از سن 6 سال به بالا برای کودک مورد استفاده قرار داد)
- والدین باید برای اولین وعده غذایی بعد از فلورایدتراپی، برای کودک خود غذاهای نرم و خنك تهیه کنند. این کار باعث افزایش مقاومت و دوام فلوراید بر روی دندان‌های کودکان می‌شود.
- در هنگام فلوراید تراپی ممکن است کودک مقدار زیادی از این ماده را قورت بدهد. در صورت بروز دل درد و حالت تهوع باید به کودک مقدار زیادی شیر بخورانید.
- برای کودکان زیر 3 سال معمولا فلوراید تراپی انجام نمی‌دهند. زیرا آن‌ها نمی‌توانند بزاق دهان خود را به خوبی خارج کنند.
- معمولا فلوراید تراپی را برای دندان‌های دائمی و شیری انجام می‌دهند. اما بهتر است که این شیوه درمانی دندانپزشکی با رویش اولین دندان دائمی در شش سالگی تحت نظر یک پزشک متخصص دندان اطفال انجام بگیرد.
- در صورتی که دندان‌های کودکان در معرض پوسیدگی شدید قرار دارد، می‌توانید وارنیش را هر سه ماه یکبار تحت نظارت متخصص دندانپزشکی کودکان انجام دهید. اما اگر مشکل پوسیدگی دندان آن‌ها چندان جدی نباشد، تنها کافی است تا فلوراید تراپی را هر 6 ماه یکبار انجام دهید.
- در صورت دیدن تغییر رنگ دندان کودک خود نگران نشوید. زیرا بعد از مدتی دندان رنگ طبیعی خود را بدست می‌آورد.
